اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در کم خبر به معنای تاییدش نیست

محسن برهانی | «نیکلای پاتروشف که برای چندین دهه متحد اصلی رهبر روسیه محسوب می‌شود، جریان ترور رییس گروه شورشی واگنر را برعهده داشت.» این عبارتی است که نشریه وال استریت ژورنال با انتشار گزارشی ادعایی بدان پرداخته؛ گزارشی که کرملین آن را تکذیب کرده است. وال استریت ژورنال مدعی است: در اواخر ماه آگوست، یوگنی پریگوژین، فرمانده واگنر به همراه ۹ نفر دیگر از فرودگاه مسکو راهی سنت‌پترزبورگ شدند. با وجود اینکه پرواز تاخیر داشت، اما هیچ کس متوجه مواد منفجره زیر بال هواپیما نشد. این پرواز درنهایت پرید و بعد از ۳۰ دقیقه به ارتفاع ۲۸ هزار پایی رسید که بال هواپیما از هم جدا شد و به صورت مارپیچی سقوط کرد و تمامی ۱۰ نفر نیز کشته شدند. بنا به ادعای وال استریت ژورنال به نقل از مقامات اطلاعاتی غربی و یک افسر اطلاعاتی سابق روسیه، برنامه ترور این فرمانده از دو ماه قبل‌تر ریخته شده بود که توسط قدیمی‌ترین و مورد اعتمادترین نیروی ولادیمیر پوتین یعنی نیکلای پاتروشف اجرا شد. کرملین شراکت در قتل پریگوژین را رد کرده است. پوتین نیز نزدیک‌ترین روایت به رسانه‌های رسمی را ارایه کرد و گفت که یک نارنجک دستی در هواپیما منفجر شده است.به ادعای وال استریت ژورنال، ساعاتی پس از این حادثه، یک اروپایی که به دنبال جمع‌آوری اطلاعات بود و کانال ارتباطی با کرملین داشت، از مقامات پرسید که چه اتفاقی افتاده است و یک مقام کرملین قاطعانه پاسخ داد: او باید حذف می‌شد.فرصت‌طلبی پاتروشفپاتروشف برای مدت طولانی به پوتین هشدار داده بود که اتکای مسکو به واگنر در اوکراین به پریگوژین نفوذ سیاسی و نظامی زیادی می‌دهد و به تهدیدی برای کرملین تبدیل خواهد شد.پریگوژین با ده‌ها هزار سرباز و عملیات‌های پرسود متعدد، مقادیر زیادی طلا، الوار و الماس در آفریقا و نقاط دیگر جمع‌آوری کرده و یک امپراتوری چند میلیارد دلاری را در خارج از کشور بنا کرده بود، اما در روسیه و در میدان نبرد اوکراین، تنش‌های او با مقامات ارشد ارتش بر سر تسلیحات و تدارکات، او را در مسیر درگیری با کرملین قرار داد.به ادعای وال استریت ژورنال، هنگامی که شورش آشکار پریگوژین علیه فرماندهان نظامی روسیه و راهپیمایی مسلحانه واگنر به مسکو آغاز شد، پاتروشف وارد عمل شد تا بزرگ‌ترین چالش دو دهه گذشته پوتین را حل کرده و پریگوژین را برای همیشه حذف کند.جانشین بالقوه پوتینپوتین از طریق قدرت رسانه‌های تحت کنترل دولت و ابتکارات خود، چهره حاکمی تنها و مصمم از خود به تصویر کشیده که به رقابت با دشمن غربی پرداخته و آنها را به چالش کشیده است، اما در واقعیت، او توسط بروکراسی گسترده دولتش در قدرت مانده که در دوران تشدید خصومت با غرب و افزایش اختلافات داخلی بر سر جنگ اوکراین هم ثبات خود را حفظ کرده است، اما کنترل اهرم‌های این سیستم پاتروشف است. او با فهم سیاست‌های پوتین و اجرای دستورات او به اوج رسیده است. در طول ریاست پوتین، او نفوذ امنیتی روسیه را گسترش داده تا جایی که اخیرا پسرش نیز به عنوان وزیر کشاورزی منصوب شده است.برخی از او به عنوان جانشین بالقوه پوتین نیز یاد می‌کنند. پاتروشف با مدیریت شورش پریگوژین به پوتین کمک کرد تا آرای انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده را از آن خود کند.

درباره طراح ترور!همکاران سابق پاتروشف او را به عنوان یک بروکرات هوشیار توصیف می‌کنند که مانند پوتین، با دیدگاه رسانه‌ها در مورد وقایع روز دنیا کاری ندارد و به گزارش‌های سرویس‌های امنیتی روسیه متکی است. او نیز مانند پوتین در دهه ۱۹۷۰ به سرویس‌های جاسوسی ملحق شد و در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، زمانی که همه افسران به سمت مشاغل پرسودتر رفتند، در این سرویس ماندگار شد.پاتروشف ۷۲ ساله، روسیه را درگیر یک مبارزه با ایالات‌متحده می‌بیند که به گفته او آنها می‌خواهند نفت و مواد معدنی روسیه را بدزدند. به ادعای وال استریت ژورنال، او تئوری‌های توطئه را با سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های خود ترکیب می‌کند. اوایل امسال، او به یک روزنامه روسی گفت که ایالات‌متحده در حال توطئه برای تصرف روسیه است، زیرا فوران آتشفشانی عظیم در وایومینگ به زودی آنجا را غیر قابل سکونت خواهد کرد. وال استریت ژورنال مدعی است، رهبری او در فصول تاریک کرملین با عواقب مرگبار مخالفین پوتین توام شده است، در ماجرای شورش واگنر نیز مقامات امریکایی بلافاصله پس از مرگ پریگوژین گفتند که ارزیابی‌های اولیه نشان‌دهنده یک نقشه ترور بوده است. در عکس‌های او و پوتین، پاتروشف چهره‌ای در پس‌زمینه است که با یک کت و شلوار تیره توجهات را به خود جلب می‌کند. او هر روز با لیموزین اوروس روسی به محل خود می‌رود.دفتر کار او نیز در مجتمع ریاست‌جمهوری اسپارتان نام دارد و فقط چند قدم با کرملین فاصله دارد، می‌رود. تماس‌های تلفنی او نیز معمولا رمزگذاری شده است.ظهور یک جاسوس

پاتروشف در سنین پایین در شهر لنینگراد یا سنت‌‌پترزبورگ کنونی، وارد دنیای جاسوسی شد. او پس از اخذ مدرک مهندسی در کاگ‌ب استخدام شد و در آکادمی سرویس جاسوسی شهر مینسک شرکت کرد.مدتی نگذشت که پاتروشف به عنوان یک افسر معاونت ضدجاسوسی در منطقه هم‌مرز با فنلاند مشغول به کار شد. او نیز مانند پوتین از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و افول سرویس‌های امنیتی رنج می‌برد و در سال ۱۹۹۹ هنگامی که بوریس یلتسین، رییس‌جمهور وقت روسیه پوتین را به نخست‌وزیری منصوب کرد، پوتین نیز پاتروشف را به عنوان جایگزین خود در رهبری نسخه جدید کاگ‌ب یا همان اف‌اس‌بی پیشنهاد کرد. وقتی که پوتین در سال بعد به ریاست‌جمهوری رسید، قدرت پاتروشف نیز تقویت شد. هر دوی آنها گذشته‌ و اعتقادات مشترکی داشتند و بر این باور بودند که تنها یک سرویس امنیتی قوی می‌تواند روسی‌های قوی بسازد.پاتروشف از همان لحظات حساس ابتدایی آماده کمک به رییس‌جمهور بود. به ادعای وال استریت ژورنال، پوتین در اولین سال ریاست‌جمهوری خود با افشاگری‌ مخربی شد مبنی بر اینکه مشاور یک شرکت املاک و مستغلات بوده که در اروپا به دلیل پولشویی درگیر پرونده‌های قضایی است.این افشاگری براساس نوارهای صوتی افشا شده از دفتر رییس‌جمهور اوکراین بود و پاتروشف نیز به کی‌یف سفر کرد تا مدارک مخرب سرویس امنیتی آن کشور را دراختیار بگیرد. پاتروشف خیلی سریع به همگان نشان داد که خائنان به کرملین در امان نخواهند بود. در سال ۲۰۰۶، روسیه قانونی را به تصویب رساند که قتل غیرقانونی روس‌های خارج از کشور که تروریست یا افراطی تلقی می‌شوند را قانونی می‌کرد. ماه‌ها بعد نیز یک مامور سابق اف‌اس‌بی به نام الکساندر لیتویننکو که به لندن فرار کرده و در مورد پوتین و جاسوسی‌های خود نوشته بود، با ماده رادیواکتیو در چای خود کشته شد. یک قاضی انگلیسی نیز در این باره گفت که احتمالا پاتروشف دستور قتل را صادر کرده است.نقش تازه پاتروشفپاتروشف به دنبال همکاری در مورد فعالیت‌های ضدتروریستی با غرب بود که پس از حملات تروریستی سال ۲۰۰۱ شدت یافته بود. اما مسمومیت لیتویننکو هرگونه همکاری اطلاعاتی با روسیه را تحت‌الشعاع قرار داد. این ترور ادعایی یکی از اولین قتل‌های مرموزتر مهاجران روسی در اروپا و خاورمیانه بود که مقامات غربی گمان می‌کردند با مسکو مرتبط هستند.هنگامی که روسیه در سال ۲۰۰۷ کنفرانس بین‌المللی ضدتروریسم را در شهر خاباروفسک تشکیل داد، سیا از اعزام مقامات بلندپایه‌ خودداری کرد، در عوض یک گروه پایین‌تر به ریاست رییس سابق سیا به نام رولف موات لارسن را فرستاد. موات لارسن گفت که پاتروشف او را به کناری برد و گفته که از این کار امریکایی‌ها آزرده خاطر شده است.در سال ۲۰۰۸، پوتین پاتروشف را به سمت دبیر شورای امنیت ملی روسیه منصوب کرد، پستی که قدرت رسمی کمی اعطا می‌کند؛ اما شخصیت پاتروشف، نزدیکی او به پوتین و نقش او به عنوان رهبر واقعی سرویس‌های امنیتی برای دو دهه متوالی، او را به دومین فرد قدرتمند روسیه تبدیل کرده است.نقش جدید پاتروشف به او ماموریت داد تا روابط روسیه در خارج از کشور را تقویت کند. حال او به مقام یک دیپلمات امنیتی ارتقا پیدا کرده که با قدرتمندترین رهبران جهان دیدار می‌کند. 

بازار