خراسان/ همزمان با صعود قیمت گوشت و مرغ به ارقام غیر قابل باور، عمده آسیب شناسی ها به موضوعاتی نظیر چالش های موجود بر سر راه واردات نهاده ها، تخصیص ارز برای آن ها، کمبود منابع ارزی و ... معطوف شده است. ضمن این که بحث کارشناسان در خصوص چرایی وجود نهاده ها در بازار به رغم کمبود در سامانه بازارگاه، به نتیجه مشخصی نرسیده است. با این حال، بررسی های مرکز پژوهش ها ضمن مشخص کردن ابعاد جدیدی از ناکارآمدی سامانه بازارگاه، نشان می دهد موضوعاتی که ارتباطی به افزایش نرخ ارز و تحریم ها ندارد توجه به آن ها در شرایط تحریم می تواند نیازهای کشور به این محصول راهبردی را تامین کند.  

به گزارش خراسان، مرکز پژوهش های مجلس در گزارش اخیر خود چهار معضل غیر تحریمی تامین نهاده های دامی را تشریح کرده است.1- بازارگاه عامل توزیع سیستمی یا ایجاد رانت و اختلال؟!: بررسی مرکز پژوهش ها نشان می دهد با این که اقداماتی برای سیستمی کردن نهاده به واحدهای تولیدکننده بر اساس عملکرد واحد مرغداری در ارائه مرغ به کشتارگاه انجام شده است ،اما هنوز هم امکان دستکاری در این سامانه ها و تبانی برای ارائه آمار غیر واقعی و دریافت سهمیه خارج از ضوابط وجود دارد. 2- باز هم رد پای انحصار چند وارد کننده: مرکز پژوهش های مجلس، یکی از مشکلات اساسی صنعت مرغداری را به صراحت وجود انحصار واردات خوراک در دست شرکت دولتی پشتیبانی امور دام و تعداد معدودی واردکننده بخش خصوصی دانسته و افزوده است بخش عمده ای از واردات توسط چند واردکننده محدود انجام می شود و مرغداران مجبور به تهیه نهاده های مورد نیاز با قیمت و شرایط یک طرفه و نامناسب هستند بنابراین باید اقدام های لازم برای جلوگیری از رانت و انحصار در این حوزه انجام شود و تنوع بخشی به واردکنندگان در دستور کار قرار گیرد. البته در تنوع بخشی، باید صلاحیت و سابقه افراد را از ابعادی نظیر تجارت و شناخت درخصوص نهاده ها در نظر گرفت. نظارت جدی در گمرک و بازار بر کیفیت نهاده ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد.3- وابستگی مهلک به واردات نهاده ها از چند کشور محدود و حتی آمریکا: طبق  اعلام مرکز پژوهش ها، هم اکنون بخش «عمده ای» از نهاده های دامی مورد استفاده در صنعت طیور، از سه کشور برزیل، آرژانتین و آمریکا وارد می شود. این در حالی است که با توجه به نقش این محصولات در تامین امنیت غذایی کشور، لازم است مبادی وارداتی آن ها بر اساس معیارهایی همچون داشتن روابط سیاسی مناسب، بعد مسافت و داشتن روابط تجاری دو سویه تغییر یابد. همچنان که ظرفیت بالفعل و بالقوه تولید این محصولات در کشورهای همسایه، منطقه و همسو وجود دارد. 4- اعتیاد سبد خوراک دام کشور به محصولات کم تنوع و لوکس: علاوه بر همه این ها، مرکز پژوهش ها تاکید می کند خوراک دام کشور از تنوع کافی برخوردار نیست و به جیره غذایی لوکس وارداتی متکی است. این در حالی است که به عنوان مثال به جای ذرت می توان از ضایعات بوجاری گندم و نیز به جای کنجاله سویا می توان از کنجاله کنجد و آفتابگردان استفاده کرد که بررسی ها نشان می دهد در صورت استفاده مناسب، مشکلی برای مرغ ایجاد نخواهد شد و بازدهی تولید تحت تاثیر معناداری قرار نخواهد گرفت.