آخرین اخبار و جدید ترین خبر های دنیا در کم خبر
اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
رهبر کاتولیک‌های جهان در نجف با آیت‌الله سیستانی دیدار کرد. دیداری که ۵۴ دقیقه به طول انجامید و بیانیه‌های پایانی آن نشان داد آنچه میان دو رهبر مذهبی بزرگ معاصر رد و بدل شده تنها پیام «صلح» بوده است. پاپ فرانسیس روز جمعه وارد عراق و در بغداد با استقبال گرمی روبه‌رو شد. فردای ورود به عراق از کوچه‌های تنگ نجف گذشت تا به خانه محقر استیجاری آیت‌الله علی سیستانی رسید. پس از آن دوربین‌ها تصویری از پاپ با لباس سفید بلند، نشسته در گوشه سمت چپ اتاق، همراه با آیت‌الله در عبا و قبای سیاه در گوشه سمت چپ تصویر و در حالی که هر دو فروتنانه دست‌های‌شان را بر زانو قرار داده بودند، به ثبت رساندند که رسانه‌های جهان از آن با عنوان «سفر و رویدادی تاریخی» یاد کردند. سفری که از بغداد شروع و به نجف و از آنجا به اور و موصل و اربیل رسید و برای بازگشت به بغداد ختم می‌شود و هم به دلیل دیدار با آیت‌الله سیستانی به عنوان همتای شیعی پاپ و هم به دلیل ملاقات با مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق دیداری دینی- سیاسی و پراهمیت ارزیابی شد. اما هزار کیلومتر آن طرف‌تر از نجف در تهران واکنش‌ها به این دیدار مهم چگونه بود؟غیبت صدا و سیمااینکه پاپ فرانسیس ۸۴ ساله به قصد دیدار با آیت‌الله علی سیستانی ۹۰ ساله از واتیکان راهی نجف می‌شود و در این میان سری هم به ساکنان کاخ ریاست‌جمهوری در بغداد می‌زند آن هم در شرایط شیوع کووید۱۹ و برخی ناامنی‌های ناشی از حملات موشکی در عراق نشان می‌دهد که چقدر دیدار این دو رهبر مذهبی با پیروان بسیار در جهان از اهمیت برخوردار است و چقدر در دل این ملاقات نشانه‌هایی از تغییر رویکرد رهبران مذهبی به چشم می‌‌خورد. ساختمان شیشه‌ای جام‌جم اما به عنوان تنها و بزرگ‌ترین رسانه انحصاری صوتی و تصویری جمهوری اسلامی چندان ارزشی برای این خبر قائل نیست. پایگاه خبری «انصاف‌نیوز» بازتاب این خبر را در صداوسیما بررسی کرد؛ خبری که بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای داشت. بنا بر آنچه این پایگاه خبری منتشر کرده خبر ساعت ۱۳، این خبر مهم را ۳۱ دقیقه پس از آغاز، خبر ساعت ۱۴ که یکی از مهم‌ترین بخش‌های خبری روزانه است خبر دیدار را ۳۹ دقیقه بعد از آغاز اعلام کرد. در خبر ساعت ۱۹ شبکه خبر هیچ اشاره‌‌ای به آن نشد. در خبر ساعت ۲۰ شبکه خبر، ۲۷ دقیقه بعد از آغاز و در ۲۰ و ۳۰ مشهور نیز ۱۸ دقیقه بعد از شروع، خبر اعلام شد. همچنین هیچ رد و نشانی از این خبر در «گفت‌وگوی ویژه خبری» یا برنامه «تیتر امشب» دیده نشد. در واقع برای خبری که دست‌کم به لحاظ ارزش‌های خبری دربرگیری، مجاورت، شهرت را داراست این برخورد صداوسیما به نوعی بایکوت رسانه‌ای و کم‌اهمیت جلوه دادن به حساب می‌آید. محمدرضا زائری، فعال رسانه‌ای نیز در توییتر خود به این موضوع اشاره کرد و با انتشار تصویری از این دیدار نوشت: «تا این لحظه درباره دیدار تاریخی و سرنوشت‌ساز پاپ با حضرت آیت‌الله سیستانی پست نگذاشته بودم، زیرا می‌دیدم دیگران به اندازه کافی به آن پرداخته‌اند. اما رفتار عجیب اخبار امشب صداوسیما در بایکوت این حادثه مهم را که دیدم لازم دانستم در حد نشر همین تصویر وظیفه خود را انجام دهم.» همچنین عطا‌الله مهاجرانی، وزیر فرهنگ پیشین ساکن لندن نیز به رفتار خبری صداوسیما انتقاد کرد و در توییتر خود در مورد شبکه تلویزیونی لبنانی نوشت: «تلویزیون میادین در نشر مستقیم دیدار پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی سنگ تمام گذاشته است. سیمای جمهوری اسلامی کار حرفه‌ای درجه اول را یاد بگیرد!»
از فتوشاپ تا تعیین تکلیف کیهانعلاوه بر این رفتار عجیب صداوسیما که البته بی‌سابقه هم نیست، در فضای مجازی نیز برخی کاربران که عمدتا با عنوان اکانت‌های ارزشی شناخته می‌شوند دست به کار پر کردن میز خالی میان پاپ و آیت‌الله شدند. آنها با فتوشاپ تصاویری که از این دیدار منتشر شد عکس سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس را روی میز میان پاپ فرانسیس و آیت‌الله سیستانی و به جای جعبه دستمال کاغذی که در تصویر واقعی دیده می‌شد، قرار دادند و در اکانت‌های خود میسر شدن این دیدار را به «برکت خون شهدا» که «امنیت امروز عراق» را تامین کردند، دانستند. علاوه بر این سید نظام موسوی، نماینده اصولگرای تهران نیز در توییتی با این مضمون که «اگر حماسه حاج قاسم و المهندس نبود، پاپ اعظم به دیدار آیت‌الله سیستانی که نمی‌رفت هیچ، اصلا پا به عراق هم نمی‌گذاشت» از این رویکرد و ایجاد دوگانه‌سازی‌ها حمایت کرد.
در غیاب پوشش رسانه‌ای درست و دقیق از سوی تنها رسانه ملی، عده‌ای وقوع این دیدار را در راستای حضور مستشاری جمهوری اسلامی در عراق تحلیل و در فحوای این تحلیل‌ها و در لفافه به عدم دیدار پاپ با مراجع تقلید شیعه ایرانی اشاره و اعتراض می‌کردند. برخی نیز نظری خلاف آنها داشتند و معتقد بودند که انتخاب عراق عمق نفوذ سیاسی و مذهبی جمهوری اسلامی در منطقه را زیر سوال برده است. این فضای دوگانه آنچنان در فضای مجازی به چشم می‌آمد که محمد صالح مفتاح از نیروهای عدالتخواه هم به آن مستقیما اشاره کرد و نوشت: «دیدار پاپ با آیت‌الله سیستانی می‌تواند اتفاق خوبی برای امت اسلامی باشد؛ اما کسانی که دوگانه‌سازی آیت‌الله سیستانی در برابر رهبر انقلاب، می‌سازند، منافع‌شان با این امت همراهی ندارد. مراقب باشیم. نه آیت‌الله سیستانی خودش را در برابر آیت‌الله خامنه‌ای می‌بیند و نه بالعکس.» خبرگزاری «مهر» نیز احتمالا در واکنش به این فضای دوقطبی ایجاد شده در گزارشی با عنوان «سابقه طولانی ارتباطات بین بزرگان ادیان» از دیدارهای آیت‌الله بروجردی، امام موسی صدر مکارم شیرازی، جوادی آملی، جعفر سبحانی و... برخی دیگر از چهره‌های شناخته شده گفت. رویکرد برخی رسانه‌های نزدیک به نهادهای نظامی اما سوال‌برانگیز بود. این خبرگزاری از قول آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، رییس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران نوشتند که این سفر جای سوال و تامل دارد و باید دید پاپ چه مقصود و اندیشه‌ای از این سفر در سر دارد.
کیهان نیز مثل واکنشی تندروانه به این دیدار نشان داد و برای آیت‌الله سیستانی تکلیف تعیین کرد. روزنامه کیهان به مدیریت حسین شریعتمداری در یادداشتی به نکاتی در باب دیدار پاپ و آیت‌الله سیستانی اشاره کرد و البته در بخشی از آن نوشت: «اکنون انتظار آن است که پاپ فرانسیس بعد از ملاقات با حضرت آیت‌الله سیستانی و مشاهده دلشوره و دغدغه اصلی ایشان که مبارزه با ظلم و تباهی و نجات انسان‌ها از قدرت‌های استکباری خونریز و غارتگر است، برای پرسش بی‌پاسخ مانده خمینی کبیر (رضوان‌الله تعالی علیه) که به یقین پرسش حضرت آیت‌الله سیستانی (حفظه‌الله تعالی) نیز هست، پاسخی شایسته و بایسته بیابند.» پرسشی که رهبر انقلاب در دیدار با «اسقف هانیبال بوگینینی»، نماینده پاپ ژان پل دوم طرح کردند و پرسیدند «اگر حضرت مسیح در میان ما بود و تخاصم و جنایات امریکا علیه ایران و مردم ایران را مشاهده می‌فرمود، جانب ما را می‌گرفت و یا جانب امریکا را؟»اندکی استقبالبه جز فضای رسانه‌ای و مجازی در حالی که انتظار می‌رفت جامعه روحانی ساکن ایران و مراجع تقلید عالیرتبه از دیدار پاپ و آیت‌الله استقبال کنند اما اغلب آنها سکوت را ترجیح دادند. تنها مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم که تشکیلاتی مذهبی- روحانی و البته با رویکردهای مصلحانه است در بیانیه‌ای از این دیدار استقبال کرد و آن را «فرصتی مغتنم برای عالمان شیعی، روحانیت، حوزه‌های علمیه و تشکل‌های حوزوی» خواند «تا با الگو قرار دادن این دیدار، گفت‌وگوی بین‌الادیان و بین‌المذاهب را با جدیتی بیشتر پیگیری کنند.»
همچنین محمدتقی فاضل‌میبدی از روحانیون قم نیز در گفت‌وگو با «ستاره صبح» تاکید کرد که «زندگی مسالمت‌آمیز ادیان در کنار یکدیگر در دیدار آیت‌الله سیستانی و پاپ فرانسیس تجلی یافت» و رسول منتجب‌نیا، دبیر کل حزب جمهوریت نیز با انتشار پیامی «دیدار پاپ و آیت‌الله سیستانی» را «پاسخ مثبت به دعوت قرآن» توصیف کرد.سفر پاپ بعد از دیدار با آیت‌الله سیستانی که کمتر مقام سیاسی را به حضور می‌پذیرد و اخیرا نیز سیدابراهیم رییسی موفق به دیدار با او نشد، امروز با عزیمت او از اربیل به بغداد به پایان می‌رسد. سفری که می‌توانست صدا و پیام صلح بین ادیانی آن در اینجا و میان برخی نیروهای افراطیون نیز شنیده شود اما نشد!
