صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در کم خبر به معنای تایید آن نیست

دولتی که یکی از سیاست‌های اصلی‌اش، ثبات در نرخ ارز و پیش‌بینی‌پذیر کردن آن بود در حالی دولت را به تیم بعد تحویل می‌دهد که بازار ارز در این هشت سال تورم 800درصدی را تجربه کرده است. هرچند که روحانی وعده داده بود در ماه‌های پایانی دولتش دلار به 15هزار تومان برسد اما این وعده نیز مانند دیگر وعده‌ها به تحقق نرسید و روحانی که دولت را با دلار سه‌هزار تومانی تحویل گرفته بود با دلار 25هزار تومان تحویل دولت بعدی داد.قیمت دلار در فاصله یک هفته تا مراسم تحلیف ابراهیم رئیسی حوالی مرز ۲۵هزار تومان نوسان می‌کند. از نگاه برخی از کارشناسان با آغازبه‌کار رسمی دولت سیزدهم، احتمال افزایش قیمت دلار وجود دارد. برهمین اساس، قیمت هر دلار آمریکا (اسکناس)، شنبه ۹مرداد ۱۴۰۰ در صرافی‌های بانکی به ۲۴هزار و ۹۰۳تومان رسید. همچنین روز یکشنبه صرافی‌های بانکی هر دلار را ۲۴هزار و ۴۱۰تومان خریداری کردند. بر این اساس، قیمت خرید هر یورو نیز در صرافی‌های بانکی ۲۸هزار و ۶۶۰تومان و قیمت فروش آن ۲۹هزار و ۲۳۹تومان است.

این نرخ دلار درحالی است که روحانی در دی‌ماه99 اعلام کرده بود که به‌زودی وضع در بازار ارز بهتر می‌شود و حتی اگر منابع بلوکه‌شده ایران در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد، قیمت دلار به ۱۵هزار تومان نیز خواهد رسید؛ وعده‌ای که در همان زمان، بازار حسابی روی آن باز نکرد. علاوه بر آن برآورد بانک مرکزی نیز از نرخ دلار در 1400،  ۱۷ هزار تومان بوده است، اما امروز روزهای سختی برای دلار پیش بینی می شود و برخی از کارشناسان پیش بینی می کنند نرخ دلار به سمت نرخ واقعی که بین ۲۹ تا ۳۰ هزار تومان حرکت خواهد کرد. 

از سوی دیگر، با توجه به تغییر دولت، نگاه تیم اقتصادی دولت رئیسی به سیاست های ارزی اطلاعاتی است که بسیاری از فعالان در جست و جوی آن هستند. این گروه تصور می کنند دولت آینده توان و قدرت پایین آوردن قیمت دلار را دارد به همین دلیل از دید آن شناسایی نگاه این تیم می تواند در کشف کف قیمت دلار موثر باشد.برخی کارشناسان اما روند بازار ارز را وابسته به توافق یا عدم توافق می دانند. از دید این گروه اگر توافق هسته‌ای احیا شود و توان صادراتی نفت ایران تقویت شود نگاه تیم اقتصادی می تواند بر قیمت دلار اثر گذار باشد. زیرا با افزایش تدریجی میزان صادرات نفت و ورود دلارهای نفتی به اقتصاد ایران در کنار انتظارات مثبت شکل گرفته امکان کاهش قیمت دلار وجود دارد.

اما در این حالت قیمت دلار تا چه میزان کاهش می‌یابد از این جا به بعد تحلیل گران موافق سناریو دو گروه می‌شوند؛ برخی پیش بینی می کنند قیمت دلار تا زیر  20 هزار تومان پایین خواهد آمد. از دید این گروه قیمت دلار می تواند همانند سال 92 وارد فاز نزولی شود. این گروه رسیدن قیمت دلار به زیر 18 هزار تومان را محتمل می کند.اما برخی دیگر تصور می کنند  قیمت دلار گرچه نوسان رو به بالا ندارد اما توانایی پایین آمدن به زیر 20 هزار تومان را  نیز ندارد. از دید این گروه قیمت دلار در بالای 20 هزار تومان نوسان خواهد داشت.دولت سیزدهم برای بازگرداندن آرامشی نسبی به اقتصاد ایران، باید لااقل برای 6معضل مهم و جدی راهکار پیدا کند و معضل نرخ ارز باید در دل برخی از عوامل بالا پیگیری شود، در این تردیدی وجود ندارد که نرخ ارز تا حدی نمایان‌کننده جایگاه اقتصادی هر کشور و ارزش پول ملی آن است ولی ما باید در نظر داشته باشیم که این نرخ تحت تاثیر دو عامل قرار دارد؛ نخست نرخ تورم است. نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که نرخ تورم در ایران ۴۰درصد باشد اما ارز ثابت بماند. در سال‌های قبل دولت‌ها اصرار بر ثابت نگه داشتن نرخ ارز داشتند که علت بخشی از جهش چند ساله اخیر رها شدن همین فنر بود. موضوع دوم بحث تحریم‌هاست. وقتی ارز به کشور نمی‌آید نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که ارزان شود؛ از این رو به نظر می‌رسد اگر نرخ تورم کاهش یافته و تحریم‌ها کنار بروند می‌توان در دولت آینده به کاهش نرخ ارز امیدوار بود اما در غیر این صورت همچنان شرایط پیچیده خواهد ماند؛ البته نرخ ارز تنها به این موضوعات محدود نمی‌شود و از سیاست‌های بانک مرکزی گرفته تا چند نرخی یا تک‌نرخی کردن دلار و بسیاری دیگر از عوامل آینده را تعیین خواهند کرد اما به نظر می‌رسد دولت رئیسی در همان روزها و ماه‌های ابتدایی باید برای این چند معضل مهم اقتصاد ایران برنامه جدی ارائه کند.