صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشر آن در کم خبر به معنای تاییدش نیست
رحمن قهرمانپور در گفتوگو با «صبحنو» با بیان اینکه تیم مذاکراتی از چند منظر اهمیت دارد و میتواند از روند مذاکرات تاثیرگذار باشد، گفت: نخست از منظر فنی و توانایی فنی افرادی است که در تیم مذاکراتی حضور دارند. آشنایی با نحوه مذاکرات، متون بینالمللی، حقوق بینالملل، آشنایی با زبان انگلیسی به تیم مذاکرهکننده کمک خواهد کرد که روند مذاکرات را تسریع کند و سرعت بیشتری به آن بدهد و از طرف دیگر خطاهای فنی چه از نظر حقوقی و غیره در مذاکرات کم شود؛ بنابراین تخصصی و فنی بودن تیم و داشتن تبحر در موضوعات بینالمللی بسیار مهم است.
وی افزود: نکته دوم درمورد تیم هستهای این است که باید بتواند جدای از مذاکراتی که در وین انجام میدهد، در سطح داخلی هم توان اجماعسازی و اقناع سیاستگذاران و مقامات بالاتر را داشته باشد. گاهی افراد مذاکرهکننده از نظر حرفهای ضعف ندارند اما در سیاست داخلی و در اقناع در سیاستگذاران ضعیف هستند؛ بنابراین قدرت ارتباطات شخصی و قدرت اقناعی و شناخت آنان از سیاستمداران داخلی و تصمیمگیران عنصر دومی است که تیم مذاکراتی باید به آن توجه داشته باشد.
وی با بیان اینکه مساله سوم اعتمادی است که این تیم باید جلب کند، ادامه داد: تا زمانیکه تصمیمگیران نسبت به توانایی، تخصص، صداقت و درستکاری این تیم، اعتماد لازم را نداشته باشند، ممکن است نسبت به نتایج مذاکرات اعتماد لازم را نداشته باشند و تصمیمات اساسی درباره مذاکرات به تاخیر بیفتد.قهرمانپور در سیاست ایران مساله اعتماد را متغیر بسیار مهم دانست و گفت: اعتماد میتواند نقش مهمی در تسهیل رابطه بین مذاکرهکنندگان و تصمیمگیران داشته باشد. از طرف دیگر، این اعتماد میتواند فرایند اجماعسازی در کشور را تسریع کند.این کارشناس سیاست خارجی تاکید کرد: مساله دیگر در مورد تیم مذاکراتی وجود دارد، ترکیب افرادی است که در این تیم میتوانند حضور داشته باشند. یکی از نقدهایی که به تیم مذاکرهکننده وجود داشت این بود که تعداد افراد حاضر درمذاکرات کم بود، در نتیجه این افراد ممکن بود خسته شوند یا حتی تخصص لازم را در برخی موارد نداشته باشند. اهمیت این مساله به این خاطر است که در 18سال گذشته موضوع مذاکرات ابعاد پیچیدهای پیدا کرده است. بهطورمثال در دهه 80مساله تحریم هوشمند و مالی نداشتیم اما با تحولات سالهای اخیر، افزون بر ابعاد هستهای، سیاسی، دفاعی، تحریمها مالی، هوشمند و مبادلات بانکی هم به آن اضافه شده است؛ بنابراین در ترکیب تیم مذاکرهکننده افزون بر افراد دیپلمات آشنا به سیاست و حقوق بینالملل، اقتصاد بینالملل بایستی افرادی هم حضور داشته باشند که با مساله مالی و تجارت بینالمللی و با تحریمها آشنایی داشته باشند .
وی توضیح داد: قاعدتا معنای این حرف این است که خود تیم مذاکرهکننده باید ازسوی تیمهای دیگری در داخل کشور مورد حمایت قرار بگیرد و دایره کسانی که در مذاکرات بهصورت فنی و دقیق دخیل میشوند بیشتر شود. هرچه بتوانیم از تفکرات بیشتری بهره بگیریم به همان اندازه میزان خطا کمتر میشود و تعداد افرادی که بتوانند از تصمیمات و عملکرد تیم مذاکراتی دفاع کنند بیشتر میشود. لذا توجه به این نکته هم مهم است که ما در دوره جدید بتوانیم تعداد افراد و متخصص حاضر در مذاکره را افزایش دهیم تا بتوانند در لایه دوم از کاری که انجام میدهند در سطح افکار عمومی دفاع کنند قاعدتا خیلی از مسائلی که در مذاکرات مطرح میشود امکان علنی کردن ندارد اما در عین حال دفاع کردن از مذاکرات و در جریان قرار دادن افکار عمومی الزاما به معنای افشاکردن متن مذاکرات نیست و بایستی افرادی باشند که به زبان ساده بتوانند در ارتباط مستمر با افکار عمومی روند مذاکرات را توضیح دهند. به عبارت سادهتر معنیدهی به مذاکرات صرفا در اختیار رسانههای طرف مقابل نباشد و ما هم بتوانیم برداشت و تفسیر و معنادهی خودمان را از روند مذاکرات داشته باشیم و این کمک میکند تا افکار عمومی در واقع با آرامش بیشتر این موضوع را دنبال کنند و از اثرات منفی کش و قوسهایی که در مذاکرات وجود دارد تا حدی کاسته شود.