ایران/متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشر آن در کم خبر به معنای تاییدش نیست
زهره صفاری/ همزمان با افزایش تنشها میان چین و تایوان، یک مقام پنتاگون از مأموریت مخفی امریکا برای آموزش نظامی ارتش تایپه پرده برداشت، موضوعی که با توجه به هشدار مقامات دفاعی تایوان میتواند خشم پکن را برانگیخته و به حملهای تمامعیار منجر شود. بهگزارش «گاردین»، این مقام پنتاگون با تأیید گزارش «وال استریت ژورنال» اعلام کرد، نظامیان ارتش امریکا نخستین بار در دولت «دونالد ترامپ» به این مأموریت اعزام شدند اما تا چند روز قبل هیچ یک از مقامات امریکا و تایوان حاضر به افشای رسمی آن نبودند. در پی افشای این گزارش «تسای اینگ ون»، رئیس جمهوری تایوان در برابر خبرنگاران قرار گرفت و گفت: «تایوان عزمی برای تقابل نظامی ندارد اما هر آنچه لازم باشد برای دفاع از آزادی و الگوی دموکراتیک کشور انجام خواهد داد.»
«جان ساپل»، سخنگوی پنتاگون نیز در حالی که از تأیید مستقیم این گزارش خودداری میکرد، گفت: «حمایت و تعامل دفاعی با تایوان در برابر تهدیدات اخیر چین پابرجاست. این گام بسیار مؤثر است اما هدف آن تنش زایی نیست و تنها در راستای تقویت توان دفاعی ارتش تایوان است.» در همین حال وزیر خارجه چین به این اظهارات واکنش نشان داد و در بیانیهای خواستار توقف کمکهای نظامی واشنگتن به تایپه شد: «پکن از هیچگونه اقدام ضروری برای حفظ حاکمیت و قلمرو سرزمینی خود کوتاهی نخواهد کرد و دولت چین بهشدت مخالف هرگونه سازش نظامی میان امریکا و تایوان است. از دولت امریکا میخواهیم ضمن پایبندی به توافقها در قبال تایوان، تنش زایی نکند. ضمن اینکه تلاش مقامات تایوان برای رسیدن به استقلال با کمک نیروهای خارجی میتواند برای مردم این منطقه بحران آفرین شود.» به باور کارشناسان آنچه این مأموریت را پس از حدود یک سال به گزارشی علنی بدل کرد، تنشها در منطقه هند و اقیانوس آرام بود. چین در چهار روز آغازین ماه جاری بیش از 150 هواپیمای نظامی شامل بمب افکن و جتهای جنگی به پدافند هوایی تایوان وارد کرده است. اتفاقی که در پی آن «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا با ابراز نگرانی شدید از تقابل در منطقه تنگه تایوان گفت: «ما نسبت به فعالیتهای بیثبات کننده اخیر چه خصوصی و چه علنی اعتراض خواهیم کرد.» اما در عین حال از بیان دقیق برنامه امریکا برای دفاع از تایوان خودداری کرد.
در همین حال سازمان سیا، از ایجاد مرکز جدیدی خبر داد که اولویت آن جمعآوری اطلاعات درباره چین است. «ویلیام برنز»، رئیس این سازمان در حالی که چین را مهمترین تهدید ژئوپلیتیکی قرن 21 خواند، گفت: «ما در برههای هستیم که دشوارترین آزمون ژئوپلیتیکی در رقابت قدرتهای بزرگ را پیش رو داریم.» اما این تنها اقدام امریکا در قبال چین نیست بلکه گفته میشود وزارت خارجه نیز در راستای سیاستهای متمرکز دولت بایدن در آسیا، واحدی غیررسمی بهنام «خانه چین» ایجاد کرده است. در این شرایط «جولیان کو»، استاد حقوق دانشگاه «هافسترا»ی امریکا معتقد است مهمترین دلیل افشای مأموریت آموزشی نظامی امریکا در تایوان تأیید آشکار مقامات این کشور نسبت به سیاستهای اخیرشان در این منطقه بود: «این رازی بود که هر جا صحبت از آن میشد اما هدف از افشای آن آگاه کردن عامه مردم بود. گرچه نمیدانم چه سیاستی در پی این افشاگری قرار دارد اما از آنجا که بدون شک دولت چین از این تحرکات آگاه بوده است، بهنظر میرسد هدف مردم این کشور بودند تا فشار بر دولت برای تدبیر در این باره را افزایش دهند.»
سیاست دفاعی مبهم امریکا در تایواندر شرایطی که وزیر دفاع تایوان خطر تقابل ناگهانی پکن و تایپه را در وخیمترین حالت خود در 40 سال گذشته اعلام و دولت تایوان لایحه افزایش بودجه دفاعی خود را به مجلس ارائه کرده است، «جو بایدن» در حالی از تعامل با شی جین پینگ برای تعهد بر توافق تایوان تأکید کرده است که به باور کارشناسان الجزیره سیاست دفاعی امریکا در قبال این کشور در هالهای از ابهام قرار دارد و مقامات کاخ سفید نیز معتقدند باوجود اظهارات حمایتی بایدن از تایوان، واشنگتن هیچ گونه توافق رسمی دفاعی با تایپه ندارد. این در حالی است که امریکا باوجود اظهارات اخیرش جزو کشورهایی است که تایوان را بهعنوان کشور مستقل به رسمیت نمیشناسد و بدون هیچ ارتباط رسمی، براساس ماده قانونی خود تنها به آنها سلاح میفروشد. «آستین وانگ» استاد دانشگاه نوادا معتقد است: «بایدن در شرایطی از توافق با «شی جین پینگ» بر تعهد بر «توافق تایوان» پرده برداشته که مردم تایوان شاهد افزایش تحرکات نظامی چین در اطراف خود هستند. این یعنی این مذاکرات نه تنها نتیجه نداشته که ثبات تنگه تایوان را نیز متزلزل کرده است.»