آخرین اخبار و جدید ترین خبر های دنیا در کم خبر
شرق/متن پیش رو در شرق منتشر شده و بازنشر آن در کم خبر به معنای تایید آن نیست
با وجود آنکه بعدازظهر دیروز سه‌شنبه نشست سران محور آستانه برای هفتمین بار و با وقفه‌ای حدود دو ساله برگزار شد و در پایان هم شاهد صدور بیانیه مشترک و مصوباتی هم بودیم اما در‌این‌بین این گزاره تحلیلی مطرح است که آنچه تعیین‌کننده در تحولات سوریه خواهد بود، به دیدار دوجانبه پوتین و اردوغان و بده‌بستان‌های پشت پرده آنکارا - مسکو بازمی‌گردد.در همین راستا علی‌اکبر فرازی احتمال دورخوردن ایران را توسط ترکیه و روسیه دور از ذهن نمی‌داند. این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل پیرو نکات قبلی بر این مهم تأکید دارد که چون تأثیرگذاری مناسبات و دیدار دوجانبه رؤسای‌جمهور ترکیه و روسیه به‌مراتب بیشتر از نشست دیروز سران روند آستانه، مصوبات و بیانیه مشترک آن است، از این جهت بی‌شک ناگفته‌های محرمانه در دیدار دوجانبه اردوغان و پوتین هم می‌تواند سمت‌و‌سوی آینده سوریه را مشخص کند.سفیر اسبق ایران در مجارستان و قبرس با تکرار ادعای پیشین خود مبنی بر اهمیت‌ندادن آنکارا به خروجی نشست آستانه و تلاش‌های ایران برای دعوت از فیصل مقداد، وزیر امور خارجه سوریه، بار دیگر پای تأثیر جنگ اوکراین بر تحولات خاورمیانه و آینده سوریه را پیش می‌کشد؛ در همین راستا عنوان می‌کند که چون تداوم و تشدید جنگ اوکراین سبب شده است عملا توان روسیه برای پاسخ‌گویی به تحرکات ناتو با هدف حضور در کنار مرزهای روسیه به‌واسطه عضویت سوئد و فنلاند به‌شدت کاهش پیدا کند، پوتین سعی دارد ذیل دیدار دوجانبه‌اش با اردوغان در تهران از نفوذ آنکارا در ناتو برای مدیریت و نوعی تعدیل تحرکات ناتو با هدف ناامن‌سازی مرزهای روسیه استفاده کند؛ در نتیجه این امکان وجود دارد که کرملین مجبور به امتیازدهی در برابر آنکار پیرامون سوریه، قفقاز جنوبی و... شود.سفیر پیشین کشورمان در رومانی به بخش دیگری از تحلیل خود می‌پردازد و به دنبال آن بیان می‌دارد که ترکیه هم به موازات روسیه سعی دارد در سایه جنگ اوکراین و نیاز وافر پوتین به آنکارا، شرایطی را رقم بزند که به تحقق منافع اردوغان منجر شود؛ بنابراین آنکارا در تلاش است از روسیه امتیازاتی را بگیرد؛ اما برای رسیدن به این نقطه، ترک‌ها هم باید امتیازاتی را به پوتین بدهند؛ چون که چراغ سبز کرملین درخصوص افزایش واردات گندم و غلات بعد از جنگ اوکراین و نیاز جهانی به این کالای راهبردی و همچنین مسئله انرژی از‌جمله حوزه‌های نیاز ترکیه به روس‌هاست. ازاین‌رو باید اذعان کرد که اهمیت این دیدار دوجانبه بین رؤسای جمهور ترکیه و روسیه به‌مراتب بیشتر از نشست دیروز سه‌شنبه سران آستانه و بیانیه مشترک آن است. حال در چنین شرایطی و با این بده‌بستان‌ها در سایه دیدار دوجانبه اردوغان و پوتین نباید و نمی‌توان احتمال دورخوردن ایران را از نظر دور داشت؛ بنابراین ایران باید این هوشمندی را به کار بگیرد که با نوعی دیپلماسی دقیق و منعطف عملا مانع از دور‌خوردنش از سوی آنکارا و مسکو در سوریه، قفقاز جنوبی و دیگر حوزه‌ها شود.در برابر آنچه مطرح شد، محسن پاک‌آیین نگاهی متفاوت و حتی متضاد دارد؛ چراکه به باور سفیر پیشین کشورمان در آذربایجان، ایران با استفاده از امتیاز میزبانی نشست سران محور آستانه و همچنین هوشمندی پیرامون دعوت از فیصل مقداد، وزیر امور خارجه سوریه، برای حضور در حاشیه نشست سران این روند (آستانه)، فضایی را شکل داده است که از یک سو تا حدی مانع از حمله احتمالی ارتش ترکیه به سوریه و اشغال حلب می‌شود؛ چراکه با نزدیک‌کردن دو طرف (دمشق و آنکارا) در تهران سعی دارد با پیگیری نقش واسط، میانجی و پیغام و پسغام، نگرانی‌های سوریه و ترکیه را کاهش دهد، چنان‌که حسین امیرعبداللهیان دوشنبه هفته جاری هم دوباره بر این مسئله تأکید داشت و در دیگر سو باید این مهم را در نظر گرفت که ایران با برخی اقدامات خود در سایه تعمیق روابط دوجانبه با ترکیه به دنبال آن است که مانع از دورخوردن در محور آستانه شود؛ کما‌اینکه مقامات ایران و ترکیه دیروز سه‌شنبه در حضور رؤسای جمهور دو کشور هشت سند و یادداشت تفاهم همکاری در موضوعات متنوع سیاسی، اقتصادی، ورزشی و فرهنگی امضا کردند.
