اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در کم خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست بیش از 83 درصد مردم با وجود اعتقاد به اینکه زنان در دریافت مهریه خود با مشکل مواجهند، با زندانی شدن محکومان مهریه مخالف هستند. این نتیجه، بخشی از نتایج جدیدترین نظرسنجی درباره میزان مهریه در ایران است که بهار امسال توسط موسسه افکارسنجی ملت انجام شد و به تازگی هم مرکز پژوهشهای مجلس آن را منتشر کرد. در این نظرسنجی که به طریق پرسشنامه تلفنی و با عنوان «افکارسنجی پیرامون مهریه و نظر مردم درباره مداخله قانون در آن» در جمعیت بالای 18 سال کشور که توسط موسسه افکارسنجی ملت انجام شده، 36.6درصد پاسخگویان، اهمیت مهریه را زیاد یا خیلی زیاد دانستهاند و بهطور مشخص، 44.9درصد مردان و 32.6درصد زنان اهمیت مهریه را در حد زیاد یا خیلی زیاد اعلام کردهاند. درحالی که 49.9درصد پاسخگویان، مرد و 50.1درصد، زنان و همچنین، 26درصد در گروه سنی 18 تا 35 سال، 78.3درصد، متاهل و 37.5درصد دارای تحصیلات دانشگاهی بودهاند، پاسخ به برخی پرسشها درباره میزان مهریه، با سطح تحصیلات، وضعیت تاهل یا جنسیت پاسخگویان در ارتباط بوده علاوه بر آنکه به نظر میرسد حتی نابسامانیهای اقتصادی و گرانیها و نرخ تورم و دشواریهای معیشتی که بر زندگی تمام اقشار جامعه سایه انداخته هم در پاسخ و اظهارنظر پاسخگویان تاثیر داشته چنانکه 69.5درصد افراد متاهل، 72.5درصد افرادی که از همسر خود جدا شده یا همسرشان فوت شده و 50درصد مجردها گفتهاند که مردان، مقدار مهریه را جدی نمیگیرند. یکی از سوالات این نظرسنجی مربوط به میزان مهریه مناسب از نگاه پاسخگویان بوده که 49.4درصد از کل پاسخگویان، تعداد سکه مناسب به عنوان مهریه را بین 14 الی 114 سکه دانستهاند و بهطور مشخص، 18.8درصد با 14 سکه، 11.9درصد با 100 سکه، 4.7درصد با 110 سکه و 7.5درصد با 114 سکه به عنوان مهریه مناسب موافق بودهاند. پاسخ تفکیک شده بنا بر جنسیت پاسخگویان به این پرسش گواه روشنی از تاثیر معادل ریالی مهریه در وضعیت معیشتی خانوار است چنانکه بهطور میانگین، مردان با 58 سکه و زنان با 130 سکه به عنوان مهریه مناسب موافق بودهاند و البته با افزایش سطح تحصیلات پاسخگویان، عدد میانگین سکه مناسب به عنوان مهریه هم افزایش داشته چنانکه افراد بیسواد یا با تحصیلات ابتدایی بهطور میانگین 63 سکه را به عنوان مهریه مناسب دانستهاند، اما افراد دارای تحصیلات بالاتر از مقطع کارشناسی، میانگین 130 سکه را به عنوان مهریه مناسب دانستهاند.
درگیر شدن با چالشهای زندگی مشترک و رویارویی با واقعیتهای تامین معیشت از دیگر عوامل تاثیرگذار بر پاسخهای مرتبط با میزان مهریه مناسب بوده چنانکه پاسخگویانی که سالهای طولانیتری از زندگی مشترک داشتهاند، تعداد سکه به عنوان مهریه مناسب را کمتر از تعداد مدنظر پاسخگویان مجرد یا با سالهای کوتاهتر زندگی مشترک اعلام کردهاند. برهم خوردن چارچوب ارزشها و باورهای فرهنگی به دنبال تغییرات نسلی، افزایش آمار طلاق و کوتاه شدن عمر زندگی مشترک زوجین از دیگر عوامل تاثیرگذار در پاسخهای دریافت شده در این نظرسنجی بوده چنانکه 30.4درصد پاسخگویان گفتهاند مهریه سنگین باعث سست شدن بنیان خانواده میشود و فقط 8.6درصد پاسخگویان مهریه سنگین را موجب استحکام خانواده عنوان کردهاند و 12درصد پاسخگویان، بیشترین نفع زنان را تعیین مهریه سنگین دانستهاند. همچنین 67.1درصد زنان و 50.8درصد مردان گفتهاند مهریه هیچ تاثیری بر استحکام زندگی زناشویی ندارد و 41.3درصد مردان و 22.6درصد زنان، مهریه سنگین را عامل سست شدن بنیان خانواده دانستهاند. با وجود تغییر چارچوبهای فکری منبعث از نوسانات فرهنگی جامعه، دغدغههای معیشتی و اقتصادی همچنان نقش پررنگی در نگاه به آینده دارد چنانکه 61درصد پاسخگویان و بهطور خاص، 70درصد زنان و 59.7درصد مردان، مهریه را یک پشتوانه مالی بسیار زیاد برای زن دانستهاند. تبدیل مهریه به اهرم فشار در زندگی زناشویی چالش بسیار نگرانکنندهای است که در پاسخ پرسششوندگان این نظرسنجی هم بسیار پررنگ بوده ولو که پاسخدهندگانی که از سطح تحصیلات بالاتری برخوردار بودهاند، پاسخ به این سوال را با تامل بیشتری داده و چندان به تاثیر روانی منفی ناشی از احتمال مطالبه مهریه در زندگی همسران قائل نبودهاند با این حال 48.2درصد پاسخدهندگان و بهطور مشخص، 59.5درصد مردان و 44.6درصد زنان، معتقد بودهاند که مردان به واسطه مهریه، به میزان زیاد یا خیلی زیاد تحت فشار خواستههای همسران خود قرار دارند. از دیگر پاسخهای قابل توجه این نظرسنجی این است که 86.2درصد پرسششوندگان معتقدند که مهریه، در زمان عقد به زن پرداخت نمیشود و 71.9درصد پرسششوندگان و بهطور خاص، 83.2درصد زنان و 72.4درصد مردان معتقدند که زنان برای گرفتن مهریه خود با مشکل زیاد یا خیلی زیاد مواجهند، اما با این حال 72.5درصد پرسششوندگان گفتهاند کسی را نمیشناسند که به خاطر مهریه به زندان افتاده باشد و البته 83.7درصد از پاسخدهندگان هم مخالف زندانی شدن محکومان مهریه بودهاند و 39.8درصد هم تعیین سقف قانونی برای مهریه را یک اقدام موثر عنوان کردهاند. بازداشت محکومان مهریه متوقف شد؟ پاییز 1397 به دنبال افزایش ناگهانی قیمت سکه و ارز و نابسامانیهای اقتصادی، تعداد پروندههای مطالبه مهریه در مراجع قضایی رشد چندبرابری یافت و متعاقب آن، تعداد محکومان مهریه هم سه برابر افزایش داشت چنانکه تعداد مردان زندانی در زندانها که فقط به جرم ناتوانی از پرداخت مهریه و به درخواست زوجه، دستگیر و راهی زندان شده بودند به 4500 نفر رسید. طی 4 سال گذشته، نوسانات اقتصادی کاهش نداشته و شرایط تامین معیشت توسط مردان روزبهروز دشوارتر شده اما در راستای کاهش جمعیت زندانیان کشور و به خصوص، کاهش محکومان جرایم غیرعمد و غیرکیفری و ازجمله محکومان مهریه، نمایندگان مجلس اقداماتی ازجمله طرح تعدیل مهریه در دست داشتهاند که از بازداشت و دستگیری بدهکاران مهریه جلوگیری شود، چراکه زندانی شدن مردی که صرفا به جرم نپرداختن مهریه راهی بزرگترین دانشگاه آموزش آسیبها و خلافها و ناهنجاریها میشود، بسیار آسیبزاتر از آن است که با صدور احکام قضایی بازدارنده، زوج به تمکین قانون و تامین خواسته زوجه محکوم شود. در آخرین اعلام ستاد دیه، اعلام شد که در نیمه نخست امسال، سه هزار و ۶۰۶ زندانی جرایم غیرعمد (۳۴۲۳ زندانی مرد و ۱۸۳ زندانی زن) آزاد شدهاند . مدیرعامل ستاد دیه در این اعلام، شرط اساسی حمایت از بدهکاران به پرداخت مهریه را ۲ ماه حضور در بند مطرح کرد و افزود: «مساعدت به آن دسته از زندانیان که تکقرار بوده و تنها بابت ناتوانی در تامین صداق زوجه در ندامتگاه هستند، بلاعوض نبوده و صرفا از محل تسهیلات بانکهای عامل و بنا به ماندگاری در حبس تا سقف معینی خواهد بود.»