آخرین اخبار و جدید ترین خبر های دنیا در کم خبر
ایران/متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشر آن در کم خبر به معنای تاییدش نیست
با راه‌اندازی خطوط جدید تولید سرم و آنتی بیوتیک و همچنین افزایش واردات مشکل کمبود آنتی‌بیوتیک طی 10 روز آینده حل می‌شود فریبا خان احمدی| بلبشوی کمبود آنتی بیوتیک و سرم در داروخانه‌ها در یک ماه گذشته به دغدغه جدی دولت و نظام سلامت کشور بدل شده است. این التهاب در بازار داروهای آنتی بیوتیک در شرایطی رخ داده که بررسی اظهارات مسئولان و دستگاه‌های نظارتی نشان می‌دهد؛ عوامل مختلفی در موضوع کمبود دارو دخیل هستند؛ به طور مثال عواملی نظیر احتکار دارو و کاهش خط تولید. در کنار مصرف و تجویز بی رویه آنتی بیوتیک‌ها و کاهش تولید شربت‌های آنتی بیوتیک از سوی شرکت‌های دولتی اما گزارش سازمان بازرسی حاکی از آن است که تولیدکننده باوجود داشتن مواد اولیه در انبارها، اما از تولید امتناع کرده است. اتفاقی که افتاده این است؛ برخی شرکت‌های دارویی با گروکشی برخی اقلام دارویی بویژه در حوزه کودکان و امتناع از تولید و عرضه آن به بازار دارویی کشور، به ایجاد بحران دارویی دامن زده‌اند.
در چنین شرایطی که مسأله دارو روز به روز جدی‌تر شده، رئیس جمهور در کمتر از یک ماه دوبار به این موضوع واکنش نشان داده و خواستار رسیدگی به بحران کمبود دارو در کشور و برخورد با عاملان آن شده است. کمبود داروهای ویژه کودکان باعث شد بهرام دارایی رئیس سازمان غذا و دارو بعد از یک سال در تاریخ 3 آبان ماه از ریاست سازمان غذا و دارو استعفا دهد اما با وجود این استعفا و ورود تمام قد رئیس جمهور و وزارت بهداشت و واردات 50 تن دارو، بیماران همچنان درگیر تأمین نسخه‌های دارویی‌شان هستند. بررسی‌های به عمل آمده و ورود سایر دستگاه‌ها همچون مجلس شورای اسلامی و سازمان بازرسی کشور نشان می‌دهد که در پشت پرده بحران دارویی کشور دلایل دیگری هم نهفته است. فصل مشترک بررسی‌های سازمان بازرسی کل و نیز اظهارات برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این بود که ناآرامی بازار دارو از احتکار مواد اولیه انواع آنتی بیوتیک‌ها و خاک خوردن برخی اقلام دارویی در انبار شرکت‌های تأمین کننده دارو نشأت گرفته است.سجاد اسماعیلی مشاور سابق رئیس‌سازمان غذا و دارو نیز در همان روزهایی که زمزمه کمبود آنتی بیوتیک‌ها از گوشه و کنار کشور شنیده می‌شد به روزنامه ایران خبر داده بود که علاوه‌بر افزایش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، احتکار و دپوی شرکت‌های توزیع دارو و داروخانه‌ها نیز به این مسأله دامن زده است. او همچنین از برخورد با چهار شرکت پخش متخلف خبر داده بود؛ به صورتی که دو شرکت تعطیل و دو شرکت نیز تعلیق شدند. همزمان با اعلام فراخوان وزارت بهداشت برای واردات آنتی بیوتیک و سرم، مسئول روابط عمومی این سازمان در توئیتی اعلام کرد که داروها احتکار شده بودند و بعد از فراخوان واردات مواد اولیه و محصول نهایی داروها از انباردپو خارج شدند.اشکان میرمحمدی بازرس کل امور تعاون، کار و رفاه اجتماعی سازمان بازرسی کل کشور در مصاحبه‌ای با اشاره به بازدید خود از برخی شرکت‌های پخش دارو و همچنین شرکت‌های «مواد اولیه ساز» در پی بررسی کمبود اقلام دارویی، گفته است:«بررسی‌های میدانی حاکی از این است که ماده اولیه انواع آنتی‌بیوتیک در انبار شرکت‌های تأمین کننده به طور کامل فراهم است؛ به طور نمونه در بازدید از یکی از شرکت‌های دارویی مشخص شد حدود ۳۰ تن ماده اولیه «آزیترومایسین» در انبار این شرکت موجود است و حدود ۳۰ تن دیگر از مواد اولیه این شرکت در گمرک وجود دارد که این مقدار میزان قابل توجهی از نیاز کشور را تأمین می‌کند.» میرمحمدی درخصوص امتناع شرکت‌های دارویی از تولید اقلام دارویی آنتی‌بیوتیک هم ادامه داده: «در این بازدید‌ها «حذف ارز ترجیحی و عدم همسان‌سازی قیمت‌های جدید با افزایش ناشی از تغییر نرخ ارز جهت تهیه مواد اولیه» و نیز «افزایش هزینه‌های مرتبط با تولید محصولات دارویی» دو عامل مهم امتناع شرکت‌های دارویی از تولید برخی اقلام دارویی به واسطه عدم اصلاح بموقع قیمت‌ها توسط سازمان غذا و دارو منتج به زیان شرکت‌های تولیدکننده ناشی از آن عنوان شده است.»
یک احتمال دیگر نیز در ماجرای کمبود دارو مطرح است؛ برخی معتقدند مواد اولیه مانده در گمرک می‌تواند یکی از پشت‌پرده‌های کمبود دارو باشد، در حالی که تلاش دولت بر این بود با کاهش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده واردات مواد اولیه دارویی موضوع مالیات بر ارزش افزوده برای ترخیص مواد دارویی از گمرک حل و فصل شود.
موضوع احتکار آنتی بیوتیک‌ها همچنین از زبان همایون سامه یح نجف آبادی عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نیزمطرح شده است. نجف آبادی گفته: «معمولاً زمانی که قیمت دارویی افزایش می‌یابد شرکت‌های دارویی مبادرت به فروش دارو نمی‌کنند و داروها در کارخانجات دپو می‌شود تا قیمت جدید تعیین تکلیف و اعلام شود، اظهاراتی هم در مورد افزایش چندبرابری قیمت آنتی بیوتیک‌ها شنیده می‌شود و به همین دلیل تمایل و رغبت شرکت‌های دارویی نسبت به توزیع و فروش دارو به داروخانه‌ها بشدت کاهش یافته است.»
به اذعان وزارت بهداشت 97 درصد داروها در کشور تولید می‌شوند و درست زمانی که موج آنفلوانزا بیماران زیادی را درگیر کرده است برخی شرکت‌ها دست به احتکار زده‌اند. از سوی دیگر اما زنجیره تأمین دارو گرفتار برخی سودجویی‌ها نیز شده است. در میان خبرهای مرتبط با احتکار دارو همچنین در یک ماه اخیر مراجع قضایی و پلیس گزارش‌های متعددی را درباره کشف انبارهای احتکار سرم در برخی استان‌ها و نیز دستگیری فروشندگان غیرمجاز آنتی بیوتیک‌ها و داروهای تاریخ مصرف گذشته منتشر کرده‌اند.
ایروان مسعودی اصل - بازرس‌کل امور بهداشت و درمان- در جلسه اخیر این سازمان که با دست‌اندرکاران حوزه دارو و درباره کمبود‌های دارویی برگزار شد، به صراحت اعلام کرد که چنانچه سازمان بازرسی به اسنادی برسد که سازمان غذا و دارو درخصوص وظایف خود تعلل داشته یا شرکت‌های دارویی اقدام به دپو دارو با هدف بالا بردن قیمت‌ها کرده‌اند، به صورت قاطع برخورد می‌کند.ورود دستگاه‌های نظارتی به موضوع دارو و گزارش سازمان بازرسی در شرایطی است که ذبیح الله خداییان رئیس سازمان بازرسی در اظهار نظری اعلام کرده است:« کم کاری احتمالی شرکت‌های داروسازی در ارتباط با کمبود برخی داروها در حال بررسی است. در حال بررسی این موضوع هستیم که آیا کارخانه‌های داروسازی مواد اولیه داشتند، در تولید دارو کوتاهی کرده‌اند و کاهش تولید داده‌اند؟ اگر به نتیجه کوتاهی در تولید و یا احتمال احتکار دارو برسیم، برخورد جدی می‌شود. اینکه دارو بموقع به بازار ندادند را بررسی می‌کنیم و یقیناً با متخلفان با ارجاع به مراجع قضایی برخورد خواهد شد.» کمیاب شدن برخی اقلام دارویی در حالی مردم را به دردسر و نگرانی انداخته که البته علاوه بر گروکشی و احتکار ماده اولیه که از آن به عنوان اصلی‌ترین عامل کمبود و گرانی دارو در چند هفته اخیر نام می‌برند برخی دلایل دیگر از جمله عدم تولید دارو توسط تولیدکنندگان داخلی به دلیل گران شدن مواد اولیه و نیز چالش تأمین نقدینگی لازم، منجر به وقفه در تولید دارو در کشور شده است.
