اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در کم خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیستمحمد بلوچ زهیچرا سیاست گذاری های اقتصادی منجر به کاهش فقر در استان‌های محروم  نشده است؟تازه‌ترین آمار رسمی خط فقر و شاخص محرومیت که توسط وزارت کار، رفاه و تعاون اجتماعی منتشر شده نشان می‌دهد در مجموع بررسی‌های به‌عمل‌آمده از چند شاخص مهم رفاه اجتماعی و توسعه، همچنان سیستان‌وبلوچستان در میان استان‌های کشور رکورددار فقر مطلق است و محرومیت مضاعف.  به استناد همین گزارش که در سال گذشته پنج شاخص پایش فقر از جمله آموزش، بهداشت و سلامت، مسکن، خدمات مالی، انرژی و آب در استان‌های مختلف کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته‌شده موید آن است سیستان‌وبلوچستان به جز دسترسی به آب شرب که نسبت به استان کرمان از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار است در سایر شاخص‌ها رتبه نخست نامساعدترین شرایط را داراست. در مجموع براساس داده‌های گزارش مورد اشاره از هزینه و درآمد خانوار ایرانی نرخ فقر در کل کشور حدود 30 درصد محاسبه شده که در سیستان‌و‌بلوچستان نیز به تنهایی این نرخ بیش از 50 درصد لحاظ شده. بنابراین این مساله خود بیانگر آن است که در سال 1400 بیش از نیمی از جمعیت نزدیک به سه میلیونی این استان یا به عبارتی بهتر حدود یک‌ونیم میلیون نفر زیر خط مطلق فقر بوده‌اند که با این وضعیت شاید بی‌راهه نباشد که اگر این استان را آفریقای ایران خطاب کرد. به هر روی برای درک هرچه بیشتر عمق فقر و فلاکتی که سیستان‌وبلوچستان با آن مواجه است و نیز ملموس‌تر شدن آمار خط فقر و شاخص محرومیت در این استان و همین‌طور فاجعه‌ای که در شرایط تورمی فعلی این مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌بایست چند شاخص مهم پایش خط فقر را مورد توجه قرار داد و از نظر گذراند.  برای تحلیل داده‌های مورد بحث و شاخص‌های پایین مربوطه کافی است روی متهم ردیف نخست بالا بودن آمار خط فقر این استان یعنی بیکاری انگشت گذاشت که  ریشه بسیاری از ناهنجاری‌ها، معضلات و آسیب‌های اجتماعی است. به استناد آمارهای ارایه‌شده رسمی دولت، این استان در ردیف استان‌های دارای نرخ بالای بیکاری قرار دارد که همین معضل خود به تنهایی آسیب‌های بی‌شماری چون فقر فزاینده، بزهکاری، اعتیاد، کودک کار، شرارت، ناامنی، روی آوردن به شغل‌های کاذب، تکدی‌گری و... را بر مردم تحمیل نموده. در این بین نبود فرصت‌های شغلی سبب شده بسیاری از حتی تحصیلکرده‌ها ناچار شوند برای تامین معاش خویش به مشاغل کاذبی چون سوخت‌بری روی آورند که همین مساله خود زمینه‌ساز آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی فراوانی شده. روشن است سوخت‌بری یکی از پرخطر‌ترین و آسیب‌زا‌ترین مشاغل کاذب در این استان است که گرچه تاکنون هیچ‌گونه آمار و ارقامی به‌طور رسمی از میزان کشته و از کار افتاده و قطع عضو و زیان جانی دیده شدن سوخت بران منتشر نشده اما می‌دانیم که سالانه به دلایلی چون واژگونی خودرو و اشتعال‌زا بودن ماشین‌های سوخت‌کش و هدف گلوله قرار گرفتن سوخت‌بران شمار قابل توجهی از این افراد جان خود را از دست می‌دهند. همین میزان بالای کشته و قطع عضو و از کار افتاده شدن سوخت‌بران که بسیاری متاهل و دارای چند فرزند هستند و از سر ناچاری و بیکاری به این شغل مخاطره‌آمیز روی می‌آورند از یک سو سبب بالا رفتن نیازمندان و زنان سرپرست خانوار شده و به تشدید فقر و فلاکت دامن زده و نیز از سوی دیگر روی آوردن کودکان به مشاغل سخت و کاذب در فقدان پدران‌شان برای تامین معاش خانواده منجر شده که این نیز خود آسیب‌های جدی فراوانی را به همراه دارد. از یاد نبریم در عرصه آموزش و معضلات و آسیب‌های پیش روی آن یکی از مهم‌ترین دلایلی که سیستان‌و‌بلوچستان همواره رتبه نخست بازماندگان از تحصیل در سطح کشور و همین‌طور آمار بی‌سوادی را دارد باز ریشه آن برمی‌گردد به فقر و بیکاری و ناتوانی شمار قابل توجهی از خانواده‌ها در تامین معاش خویش که همین امر سبب شده تا کودکان و نوجوانان به ناچار دست از تحصیل کشیده و به مشاغل کاذب و پرخطری نظیر سوخت‌بری و ... روی آورند.  باید در نظر داشت که بالاترین آمار سوءتغذیه کودکان و نیز میزان مرگ و میر زنان باردار در سطح کشور باز متعلق به همین استان محروم است. بنابراین باتوجه به افزایش قابل توجه نرخ تورم امسال نسبت به سال گذشته و بالا رفتن چشمگیر قیمت کالاهای اساسی، مردم به ویژه روستاییان در وضعیت ناامنی غذایی بالایی به سر می‌برند به گونه‌ای که بسیاری از خانواده‌ها با رشد چند برابری قیمت آرد خام حتی در تهیه و پخت نان شب خود ناتوان مانده‌اند و نیز همین امر مزید بر علت شده تا احتمال تشدید آمار سوءتغذیه کودکان و زنان باردار دور از ذهن نباشد و سلامت بسیاری از کودکان به دلیل تغذیه ناکافی به مخاطره بیفتد و جان شمار بالایی از زنان باردار نیز در معرض خطر قرار گیرد. علی‌ای‌حال باید پذیرفت که ریشه خط فقر مطلق و محرومیت مضاعف و همین‌طور تمامی معضلات و آسیب‌های اجتماعی، آموزشی، فرهنگی، بهداشتی و غیره مبتلابه سیستان‌وبلوچستان در بالقوه ماندن پتانسیل‌های ملی و حتی فراملی شغلی به ویژه در حوزه گردشگری، صنایع دستی، فرهنگی، معادن، فرصت‌های ترانزیتی و ... است و مادامی که دولت‌ها نگاهی شعاری ویترینی به این مهم داشته باشند نباید هیچ‌گونه انتظاری برای بهبود و ارتقای شاخص‌های رفاه و توسعه در این استان داشت.