روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در خوش خبر1 به معنای تاییدش نیست

فرشاد گلزاری| در مورد حمله به ساختمان بخش کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق محورهای متعددی قابل تحلیل است.

بازار

به‌عنوان مثال حسین اکبری، سفیر جمهوری اسلامی ایران در دمشق اعلام کرده که جنگنده‌های اف-35 اسرائیل با 6 موشک این ساختمان را هدف قرار داده‌اند. درخصوص این موضوع نکته حائز اهمیت مجدداً بحث پدافند آسمان سوریه به‌خصوص رینگ پدافندی دمشق و حومه آن است که مجدداً هیچ عکس‌العملی درخصوص حملات جنگنده‌های اسرائیل از خود نشان نداده که البته شاید بخشی از این اتفاق به رادارگریز بودن این جنگنده‌ها مربوط باشد. فارغ از مسائل میدانی و داده‌های نظامی آنچه در این میان بسیار مهم تلقی می‌شود، قصد و نیت تل‌آویو از حمله به مکانی است که طبق ماده 21 تا 28 کنوانسیون وین درباره روابط سیاسی که در ۱۸ آوریل ۱961 میلادی به تصویب رسیده، مصونیت داشته است. واقعیت این است که حمله مستقیم به اماکن دیپلماتیک آن هم از سوی اسرائیل و در شرایط فعلی منطقه مهم‌ترین بخش از این پرونده به حساب می‌آید که دلایل گوناگونی در بطن آن نهفته است. با نگاهی گذرا به تحولات سیاسی و میدانی با محوریت غزه و رخدادهایی که در خاورمیانه شاهد آن هستیم باید بگوییم که تل‌آویو هم در در داخل و هم در خارج با مشکلات زیادی روبه‌رو است. اولین علت این رفتارهای مخرب اسرائیل را باید فشارهای داخلی بدانیم. از هفتم اکتبر 2023 تاکنون که عملیات توفان‌الاقصی شروع شده تا به امروز چندین بار خانواده اسرای اسرائیلی در تل‌آویو و حتی در مقابل اقامتگاه نتانیاهو تجمعات اعتراضی برگزار کردن که آخرین نمونه آن چند روز پیش بود. نتانیاهو بارها در میان این خانواده‌ها حضور پیدا کرده و با وعده‌های گوناگون سعی در آرام کردن آنها داشته است اما موضوع اصلی این است که او هیچ ابتکار عمل خاصی برای بازگرداندند اسرای اسرائیل ندارد. به موازات این موضوع باید توجه شود که چندین دور مذاکره میان حماس و اسرائیل به صورت غیرمستقیم و با میانجیگری مصر و قطر انجام شده که هیچ کدام از آنها نتوانسته بهره خاصی برای نتانیاهو در عرصه سیاست داخلی داشته باشد. حماس معتقد است که ابتدا باید جنگ علیه غزه متوقف شود و بعد از آن کمک‌های بشردوستانه وارد این منطقه شود همچنین آوارگان هم به غزه بازگردند اما در مقابل نتانیاهو نه‌تنها این شروط را نمی‌پذیرد بلکه او صرفاً بر حمله تمام‌عیار به رفح تاکید دارد؛ تا جایی که احتمال دارد ارتش اسرائیل بعد از پایان ماه رمضان دست به حمله علیه رفح بزند. دومین دلیل را می‌توان صدور قطعنامه 2728 شورای امنیت سازمان ملل دانست که حدود یک هفته پیش با رای ممتنع ایالات‌متحده علیه اسرائیل و برای توقف درگیری و حملات به غزه تصویب شد. این اقدام تنش سیاسی میان واشنگتن و تل‌آویو را افزایش داد اما باید توجه داشت که ساختار بالادستی آمریکا فارغ از اینکه در کاخ‌ سفید دموکرات‌ها حضور داشته باشند یا جمهوری‌خواهان بر حمایت بی‌چون‌وچرا از اسرائیل تاکید دارند.

به عبارتی دیگر اختلاف میان آمریکا و اسرائیل در پرونده غزه و حواشی آن «تاکتیکی» است، نه راهبردی. اما دلیل سومی که اسرائیل اقدام به حمله علیه کنسولگری ایران در دمشق کرده، کمی در مقیاس بزرگ‌تر قابل تحلیل است. بدون‌شک فشار جامعه جهانی و تظاهرات علیه نتانیاهو و تیم راست‌گرای وی در سراسر جهان برای تل‌آویو می‌تواند تبعاتی را در افکار عمومی جامعه ملل به همراه داشته باشد اما باید توجه داشت که اساساً اسرائیل برای فرار از شرایط کنونی به یک جنگ یا حداقل درگیری نیاز دارد که طرف‌های منطقه‌ای به خصوص غربی هم در آن دخیل شوند. اینکه دیده می‌شود، گروه‌های عراقی در خاک خود پایگاه‌ها و تاسیسات نظامی آمریکا را مورد هدف قرار می‌دهند یا اینکه یمنی‌ها در دریای سرخ علیه مواضع غرب تحرکات میدانی صورت می‌دهند دقیقاً همان خروجی‌ای است که اسرائیل بدان نیاز دارد. تل‌آویو همین حالا به خوبی می‌داند که تهران درصدد آن است تا پاسخ کوبنده‌ای در جواب عملیات علیه کنسولگری ایران در دمشق به اسرائیل بدهد و در این راستا سعی دارد تا دامنه جنگ را حتی اگر نخواهد گسترش بدهد ولی آن را تداوم ببخشد. نتانیاهو به دلیل وجود پرونده‌های قضایی موسوم به پرونده 2000، 3000 و … حیات سیاسی خود را در خطر می‌‌بیند و حتی از خارج و داخل کابینه جنگ هم مخالفانش انواع و اقسام فشارها را به وی وارد کرده‌اند و برخی از آن هم هم طی روزهای گذشته کناره‌گیری کرده‌اند و به همین دلیل به یک سناریو دیگر نیاز دارد تا بتواند باز هم در قدرت برای مدت نامشخص ابقا شود. با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد پاسخ ایران به تل‌آویو باید یک پاسخ هدفمند و به دور از هرگونه تعجیل باشد. آنچه در این راستا مطلوب خواهد بود، بررسی سناریوهای مختلف از حیث میدانی و سیاسی است و نباید زمان در این فرآیند حرف اول و آخر را بزند؛ چراکه این پاسخ می‌تواند چندین هفته بعد داده شود اما پیامش به تل‌آویو به مثابه یک زمین‌لرزه عمل کند.

به پیج اینستاگرامی «خوش خبر1» بپیوندید